Satrançta Kör Nokta
Satrançta birçok ustaya şok yaşatan kör nokta nedir?
Rus satranç ustası Alexander Kotov, ‘’Think Like a Grandmaster’’ kitabında bu konudan şu şekilde bahsetmektedir:
‘’Bir insanı alın ve bir kareye hiç gözünü kırpmadan bakmasını isteyin, çok kısa sürede bu karenin yakınında bulunan geniş bir siyah noktayı görmemeye başlayacaktır.Bunun nedeni gözümüzde kör nokta diye adlandırdığımız bir nokta vardır ve bu noktaya denk gelen obje görülemeyebilir.
Benzer durum satrançta da bulunur.Güçlü bir oyuncunun taşlarından birine yapılan basit bir hücumu göremediği durumlar çok kez karşımıza çıkmıştır. Sanki o taş bir an için görüş alanının dışında kalmış ve tamamen unutulmuş gibidir!’’
Bu bağlamda iyi oyuncular, bazen kendilerini konuma o kadar çok kaptırır ki, en sonunda satranca yeni başlayan bir sporcunun yapmayacağı hataları yapar. Çünkü kör nokta iş başındadır!
Somut örneklerle açıklarsak:
CM Necmettin Korkmaz – FM Alper Efe Ataman (2011/Konya) arasında geçen bu partide beyaz taşlarla oynayan Necmettin Bey, Vg8 oynayarak oyuna devam edebilirdi. Muhtemelen varyantları hesapladıktan sonra Ve2 hamlesinin daha iyi olduğunu düşündü. Ve2 hamlesi basitçe, Vxc5 hamlesine karşı Kxf4 hazırlamıştı. Fakat gözden kaçan bir durum vardı. E2 karesi at tarafından korunuyordu! Ve2?? Axe2 ve beyazlar oyunu terk etti.
Bir diğer parti:
WIM Silje Bjerke – WIM Khayala Isgandarova (Chess Olympiad Tromsø , Norveç – 10.08.2014)
Norveçli WIM’e karşı başarılı şekilde Fransız Savunması oynayan milli sporcumuz Khayala Isgandarova oyun sonunda bu pozisyona ulaştı.Kazandığı taktirde takım puanı için çok kritik olan 1 puanı Türkiye hanesine yazdıracaktı. Beyazlar son hamlesi Kg1 ile 1 hamlede mat istemekteydi. Vc7, Kf7 matı engelleyerek kazancı sürdüren hamlelerden birkaçıydı ama maalesef kör nokta bu sefer de sporcumuzun peşindeydi! Vc8?? Ve beyazlar Vg7+ # oynayarak mat etti.
Sonuç olarak; dünya satranç literatüründe blind spot olarak bilinen bu durum ile birçok sporcu (bkz) en az bir kez karşılaşmıştır. Kör nokta’dan kaçınmak için, defalarca Türkiye Şampiyonu olmuş IM Can Arduman tarafından türkçeye çevrilen ‘’Büyük Usta Gibi Düşün’’ , ‘’Büyük Usta Gibi Oyna’’ kitaplarını okuyarak varyant ağacı tekniğini öğrenmenizi önerir, güneşli bir satranç geleceği dileriz! 🙂
